Меню сайта

Категории каталога

УÆРХÆГ ÆМÆ ЙÆ ФЫРТТÆ [7]

УЫРЫЗМÆГ ÆМÆ САТАНА [7]

СОСЛАН [12]

СЫРДОН [9]

ХАМЫЦ ÆМÆ БАТРАДЗ [22]

АЦÆМÆЗ [2]

ХИЦНÆН КАДДЖЫТÆ [10]

НАРТЫ СÆФT [2]

Наш опрос

Форма входа

Поиск

Ссылки

|

Статистика

В сети всего: 2

Гостей: 2

Пользователей: 0

Осетия - Алания | Осетины - Аланы | Сарматы

Главная » Статьи » НАРТЫ КАДДЖЫТÆ » СОСЛАН

СОСЛАН БЕДУХАЙЫ КУЫД ÆРХАСТА

Нарты Сослан Хызы фырт Челæхсæртæджы чызг Бедухайы куырдта, фæлæ йын æй йæ фыд нæ лæвæрдта. Авд азы йыл фæдзырдта Сослан — нæ йьгн сразы ис ЧелАхсæртæг йæ чызджы радтыныл. Уæд иуахæмы Алæгатæ сцæттæ кодтой, хæрдæй, нуæзтæй цы хъуыдис, уый, æмæ сарæзтой стыр куывд. Æрхуыдтой Нарты адæмы сæ куывдмæ. Рабадтысты Нарт Алæгаты стыр хæдзары рæгъытæй. Иу рæгъы уæле хистæрæн Уырызмæг бадтис, иннæ рæгъы уæле Хæмыц, æртыккаг рæгъы уæле та Сырдон. Сæмбæлдис сæ куывды Хызы фырт ЧелАхсæртæг дæр. Хæрынц æмæ нуазынц Нарты адæм, Алæгаты стыр куывды уæле дæлæмæ гаджидæуттæ уадзынц. Иу дзæвгар куы абадтысты, уæд Сослан æмæ Хызы фырт ЧелАхсæртæг фæбыцæу сты,— алчи сæ йæхицæй æппæлы. — Мæ фыды стæн, æз дæуæй хуыздæр лæг дæн,— загъта Хызы фырт ЧелАхсæртæг.— Алцæмæй дæр мæ бон у демæ афæлварын. Цæй-ма, хæснагыл ракафæм, кæддæра чи кæй амбулид. — Ракафæм!— загьта Сослан.— Цы 'вæрыс хæснагæн та? — Кæд ды хуыздæр ракафай мæнæй, Сослан,— загъта Хызы фырт,— уæд æз ратдзынæн дæуæн мæ рæсугъд чызг Бедухайы. Ды та цы 'вæрыс? — Кæд мæ ды амбулай, уæд æз та ратдзынæн дæуæн мæ номдзыд Церечы згъæр æмæ Бидасы тахъа, стæй мæ цирхъ,— загъта Сослан дæр.— Ракаф уал ды — хистæр дæ, иннæ ахæм — уазæг. Фестадис Хызы фырт æмæ байдыдта кафын. Фыццаг хорз фæкафыдис зæххыл, стæй байдыдта кафын фынгыл — кæм цæхдон акалы, кæм та къæбæртæ аппары фынгæй зæхмæ. Афтæ фæкафыди æмæ сбадтис йæ бынаты. Байдыдта кафын Сослан дæр. Уый дæр фыццаг зæххыл æркафыд. Дисы бацыдысты æгас Нарт, афтæ хорз скафыд. Стæй уыцы кафгæйæ схызтис фынгмæ. Иууыл диссаг та фынгыл уыдис йæ кафт. фынджы былтыл-иу цъилау ныззылдис, афтæмæй иунæг къæбæр, иунæг къус нæ фезмæлын кодта йæ бынатæй; стæй йæм уыйæппæт адæм сæ кæрдты фындзтæ хæрдмæ арæзтæй бадардтой, æмæ уыдоныл кафын байдыдта, раст-иу сыл куыройы цалхау æрзылдис. «Мæнæ хæйрæг», загътой, чи йæм кастис, уыдон. Афтæмæй бирæ фæкафыд æмæ сбадтис уый дæр йæ бынаты. Алæгатæ рахастой Нарты цыппæрхъусыг Уацамонгæ, ронгæй йæ тæккæ дзагæй, æмæ загътой: — Уацамонгæ йæ сæрыл чи сæвæра 'мæ афтæмæй чи скафа, æнæ акалгæйа, хуыздæр кафæг уый уыдзæнис. Фыццаг æй сæвæрдта йæ сæрыл Хызы фырт ЧелАхсæртæг; ракафыди æмæ хорз куыннæ кафыд, фæлæ-иу ын нозтæй æркалдис. Сбадти йæ бынаты ЧелАхсæртæг. Ногæй та байдзаг кодтой цыппæрхъусыг Уацамонгæ æмæ йæ радтой Сосланмæ. Сæвæрдта йæ Сослан дæр йæ сæрыл æмæ байдыдта кафын. Ноджы диссагдæр кафт та ныр скодта Сослан,— Уацамонгæйæ иунæг æртах дæр нæ акалд. Куыннæ йыл фæдис кодтаиккой Нарт дæр. Кафт куы фесты, уæд Хызы фырт загъта: — Быны сæфт фæут, сымах раст куы нæ зæгъат, хуыздæр нæ чи скафыд? — Афтæ уæд,— загътой Нарт.— Хорз скафыдтæ, Хызы фырт, фæлæ Сослан дæуæй бирæ хуыздæр скафыд. Хæснаг Сосланы у. Фестади мæстæйдзагæй Хызы фырт йæ бынатæй, абадтис йæ бæхыл æмæ афардæг ис йæ хæдзармæ — Хызы фидармæ. Дыккаг бон ацыдис Сослан æмбæлттимæ Хызы фидармæ, фæлæ фидары дуæрттæ фидар æхгæд разындысты. Базыдта Сослан, кæй фæсайдта ЧелАхсæртæг йæ дзырд, кæй та йын нæ дæдты Бедухайы. Сфæнд кодта уæд Сослан Хызы фидар басæттын æмæ Бедухайы тыхæй рахæссын. Арвыста Сослан фидиуæг æмæ йын загъта: «Цæугæ æмæ Нартæн фехъусын кæ: абон — майрæмбон, иннæ майрæмбоны Хызы фидармæ 'фсады цæуæм, æмæ нæлгоймаг кæй хæдзарæй нæ рацæуа, уый уыдзæн лæппу- уацайрагæй иваргонд!» Фехъусын кодта фидиуæг Сосланы ныхас æппæт Нартæн. Алчи цæттæ кæнын байдыдта йе 'фсæддоны. Нартæн сæ хъомгæс иунæг лæг уыди, нæлгоймагæй йæ хæдзары æрмæст авдæнон сывæллон уыди, æмæ хъыг кодта: «Ныр æфсады цæуин, æмæ Нарты фосæн цы кæнон, хъомгæс цæуин, æмæ мын мæ иунæг хъæбулы иварæн исгæ кæндзысты»... Афтæмæй йыл æнæхъæн къуыри æхсæв бон нал кодта. Æгæр æмæ æгæр куы хъынцъым кодта, уæд æм йæ лæппу авдæнæй дзуры: — Баба, цæуыл маст кæныс? Æз фæцæудзынæн Сосланæн æфсады! — Æмæ мын ды æфсады цæуынхъом куы уаис, уæд æз мæгуыр уаин? Уæд лæппу йæхи аивæзтытæ кодта æмæ йæ авдæны фæрстæ атыдта. — Нана, тынг стонг дæн!— дзуры лæппу йæ мадмæ. Уый дæр ын йе 'мдæргъ æмæ йе 'муæрх гуыл ракодта. Лæппу дæр æй ахордта æмæ, цы уыди, дыууæ уыйасы аци æмæ дзуры йæ фыдмæ: — Ныр, баба, æз цæуын æфсады. Сослан искуы куы 'рфистæг уа, уæд ын æз йæ бæхы идоныл уæддæр фæхæцдзынæн. Æфсæдтæ æмбырд кæнын байдыдтой æмæ тынг бирæ сысты. Хъомгæсы фырт гыццыл лæппу дæр сæ фæстæ цæуын байдыдта æмæ сæм ныххæццæ ис. Сослан æй куы ауыдта, уæд æй фæрсы: — Ды та кæдæм рацыдтæ? — Дæуæн æфсады рацыдтæн,— дзуапп ын радта лæппу. — Дзидзидай сывæллæттæ дзы нæ хъæуынц,— загъта Сослæн,— афардæг у дæ хæдзармæ. — Макæ, Сослан,— загъта лæппу,— истæмæн дын сбæздзынæн:— искуы куы 'рфистæг уай, уæд дын дæ бæхы идоныл уæддæр фæхæцдзынæн. — Мæ бæх тæрсаг у, æмæ дын йæ идон куы атона, уæд ма йын цæуыл ныххæцдзынæ? — Уæд та йын йæ бецыккыл ныххæцдзынæн. — Æмæ дын йæ бецыкк куы атона, уæд та? — Уæд та йын йæ барцыл фæхæцдзынæн. — Æмæ дын йæ барц куы атона, уæд та? — Уæд та йын йæ дыууæ хъусыл ныххæцдзынæн. — Æмæ дын йæ хъустæ куы атоной, уæд та ма йын цы кæндзынæ? — Уæд та йын йæ къæдзилыл ныххæцдзынæн... — Æмæ дын йæ къæдзил дæр куы атона, уæд та? — Уæд та йын йæ фæстаг къахыл фæхæцдзынæн. — Æмæ дын йæ къах дæр куы атона, уæд та ма йын цы кæндзынæ? — Уæд та Нарты астæу ды æртыкъахыг, æнæбецыкк, æнæбарц, æнæкъæдзил, æнæхъус бæхыл дæ сæрмæ куы хæссай бадын, уæд æз уыцы худинаг куыннæ бауромдзынæн?! «Ай хуымæтæджы лæппу нæ уыдзæни», загъта Сослан йæхицæн æмæ йæ акодта æфсады. Æфсæдтæ Хызы фидары размæ ссыдысты. ЧелАхсæртæг Сосланы 'фсады кой куы фехъуыста, уæд йæ фидары дуæрттæ ноджы фидардæр сæхгæдта, фидарæй æттæмæ цъиузмæлæг нал цыди. Хæцын байдыдтой Сосланы 'фсæдтæ Хызы фидарыл, фæлæ дзы къæртт, цъула нæ хаудис. Уæд Сослан йæ бæх лæппумæ авæрдта, йæхæдæг хæцæг адæммæ бацыд. Лæппу бирæ фæкасти бæхы цурæй хæцæг адæммæ, стæй, хъæды ставддæр цы бæлас уыди, уый æртасын кодта, Сосланы бæхы йын йæ тæккæ цъуппыл фидар бабаста йæ цыппар къахæй, йæ сæр хæрдмæ, æмæ бæлас суагъта. Бæлас бæхы уæлæмæ систа; лæппу йæхæдæг уайын байдыдта æмæ Сосланмæ схæццæ ис. Сослан æй куы ауыдта, уæд æй фæрсы: — Мæ бæх цы фæци? — Уæртæ дын æй бæласыл бабастон. Мацæмæй йын тæрс, нæ фæлидздзæни: фидар баст у; фæлæ мæн ауадз хæцынмæ. Акастис Сослан хъæды 'рдæм æмæ йæ бæхы бæласы цъуппыл ауыдта. «Хорз лæгимæ сæмбæлдтæн», хъуыды кæны Сослан. Ныр лæппу нал уадзы Сосланы, мæн дæр ауадз хæцынмæ, зæгъгæ. Сразы ис Сослан дæр, цьг гæнæн ма йын уыди! Лæппу куы раст кодта, уæд загъта Сосланæн: — Æз цæуын, Хызы фидары сæрмæ цы бæрзонд сау айнæг ис, уырдæм, æмæ йæ мæ зæвæтæй халдзынæн. ЧелАхсæртæг мæ фехсдзæнис Куырдалæгоны конд фатæй. Фат ме счъилыл сæмбæлдзæн, æмæ айнæджы сæрæй рахаудзынæн, фæлæ-иу мæ ды зæххыл æмбæлын ма 'руадз, афтæмæй- иу мæ авд суадоны сæрты ахæсс, æмæ уæд, Хуыцау цы зæгъа, уый уыдзæни: Хызы фидар дæр басæтдзынæн, Бедуха-рæсугъды дæр дын рахæсдзынæн. Уый нæ бафæрæзтай,— уæд æз дæр сæфт, æмæ дæ хъуыддагæй дæр ницы рауайдзæнис. Уый адыл лæппу схызти сау айнæджы сæрмæ æмæ йæ йæ зæвæтæй халын байдыдта, афтæмæй Хызы фидары иу сых уыцы айнæджы хæлдæй фесæфта. Уалынмæ йæ ЧелАхсæртæг суыдта æмæ йæ Куырдалæгоны арæзт фатæй сæхста. Фат къахы счъилыл сæмбæлд, æмæ лæппу куырисау айнæджы фарсыл ратылди. Сослан дæр йæ дыууæ цонгыл йæ сау нымæт айтыдта, афтæмæй лæппуйы, æнæ зæхмæ æруадзгæйæ, рацахста. Куыд ын бацамыдта, афтæ йæ скъæфын байдыдта. Æртæ суадоны сæрты йæ куыд бахаста, афтæ йыл Сырдон зæронд лæджы хуызы,— йе уæхскыл къæссайы зæронд, йе дæларм сагойы сæстытæ,— æрбамбæлди, кæдæмдæр тындзы. — Кæдæм уайыс хæлæфæй, зæронд лæг?— фæрсы йæ Сослан. — Нарт Хызы фидар басастой, æмæ ма мæ кæд уым исты фæуид, зæгъгæ, тындзын. Ды Нарты Сосланы хуызæн куы дæ, уæд уыцы мардимæ кæдæм цæуыс? Бедуха-рæсугъды дын куы фæхæссынц!— загъта зæронд лæг. Нæ йыл баууæндыди Сослан æмæ та уайын райдыдта. Цыппæрæм суадоны сæрты йæ бахаста, æмæ уæд лæппу хидызмæл байдыдта. Фæуайы Сослан дарддæр. Фæндзæм суадоны сæрты куыд бахызти, афтæ лæппуйæн йæ зæрдæ тæпп-тæпп кæнын байдыдта. Хъуыди ма йæ ныр дыууæ суадоны сæрты бахизын, æмæ уæд лæппу бынтондæр райгас уыдадид. Фæуайы Сослан. Æхсæзæм суадоны сæрты куыд бахызти, афтæ та йыл Нарты фыдбылыз Сырдон зæронд усы хуызы, сасир йæ къухы, афтæмæй æрбамбæлди. — Ды Сослан куы дæ, уæд ацы мардимæ кæдæм уайыс? Нарт Хызы фидар куы басастой æмæ дын Бедуха-рæсугъды куы фæхæссынц! Æз дæр æд сасир уырдæм тагъд кæнын, кæд ма мæ дзы исты фæуид! Фæтарстис Сосланы зæрдæ, ай ацы сылгоймаг дæр афтæ кæм зæгъы, уым æцæг уыдзæни хъуыддаг, зæгъгæ; бауырныдта йæ зæронд усы дзырд. Лæппуйы уым обауы сæр нымæтыл фæуагъта, йæхæдæг фæстæмæ уайын байдыдта æмæ йе 'фсæдтæм æрбахæццæ ис. Кæсы, æмæ æфсæдтæ бадынц, Сосланмæ æнхъæлмæ кæсынц. Сослан дæр ма йæ рæдыд бæргæ бамбæрста, бæргæ ма фезгъордта фæстæмæ лæппумæ, фæлæ йæ мардæй баййæфта: Сырдон ыл марды сыджыт бакалдта. Уымæй йæ бон куы базыдта, уæд Сослан йе 'фсæдты арвыста сæ хæдзæрттæм. Йæхæдæг бацыдис æмæ фидары фарсмæ, дон цы суадонæй хастой, уый цур ныффæлдæхтис, йæхи мардæфсон скодта, æгасæй скæлм ис. Дондзаутæ Хызы фидарæй дон хæссынмæ рацыдысты æмæ федтой «марды». Фæстæмæ бацыдысты æмæ радзырдтой, иу рæсугъд лæг доны был амард æмæ скæлм ис, зæгъгæ. Уæд ЧелАхсæртæг базыдта, уый Сослан кæй у, уый æмæ загъта: — Уый мард нæ уыдзæн, æфсон скодта. — Уæдæ йæм æз цæуын, хъуамæ йæ базонон,— загъта Бедуха. — Ма ацу, æрцахсдзæни дæ,—дзуры йæм ЧелАхсæртæг. — Уый мæнмæ нæ бавналдзæн,— загъта Бедуха æмæ рацыди суадонмæ. Йæ иу къухæй йæ цæсгом бамбæрзта, афтæмæй дон систа æмæ йæ схаста сæ хæдзармæ — Сослан йæхи ныффидар кодта, змæлгæ дæр нæ фæкодта. — Уæ, уаих фæуай, мæ фыд, уыцы мардæй афтид стджыты йеттæмæ куьг ницыуал ис, йæ мардмæ кæмæн нæ уæндис, уымæн мæ цæуылнæ лæвæрдтай? Мæн ма уымæй хуыздæр чи ахæсдзæн? — Уый мард нæма у,— загъта ЧелАхсæртæг.— Цæут, уæхст сырх зынг скæнут æмæ йын уый йæ счъилы стъыссут. Уæхст йæ уæраджы сæрæй куы скæса, æмæ афтæмæй куы нæ фезмæла, уæд æцæг мард уыдзæн, æндæр мæ уый мæлæт нæ уырны. Уæхст сырх зынг скодтой æмæ йын æй, ЧелАхсæртæг куыд загъта, афтæ йæ зæвæты стъыстой. Сослан дæр та йæхи ныффидар кодта æмæ, æгас у, уый нæ раргом кодта. Кæй рарвыста, уыдон фæстæмæ куы баздæхтысты, уæд радзырдтой ЧелАхсæртæгæн, хъуыддаг куыд у, уый. — Рахæссут-ма мæм, уæдæ, уæхст!— загъта ЧелАхсæртæг. Уæхст æм бахастой. Райста ЧелАхсæртæг уæхст æмæ йæм сысмыста. — Уыцы Хуыцауы 'лгъыст ма 'гас у,— загъта ЧелАхсæртæг. — Уæ, гормон,— загъта Бедуха,— йæ къахы сындз кæмæн суайы, уый дзы куы ныхъæрзы, уæд йæ зæвæты тæвд уæхст кæмæн стъыстой æмæ уымæй «уæуу» чи нæ загъта, уымæн мæ цæуылнæ лæвæрдтай, уымæй хуыздæр ма мæ чи ахæсдзæн?! Стæй рацыди Бедуха æмæ Сосланмæ йæхи хойгæ, дардæй мæрдæгъдау æмæ хъарæггæнгæ бацыди: «Уæ, мæгуырдæр фæуай, Сослан! Цы хъизæмарæй амардтæ! Уый дæ куы зыдтаин, уæд дæм цæугæ доны дæр мæхи бæргæ баппæрстаин. Афтæ æгадæй амæлынæн æвгъау бæргæ уыдтæ!» Йæхи та ныффидар кодта Сослан, змæлгæ дæр та нæ фæкодта. Бедуха куы баздæхти фæстæмæ, уæд Челæхсæртæджы дæр уырнын байдыдта, æцæг мард у Сослан, зæгъгæ. Нал фæлæууыд æмæ араст ис Сосланмæ. Сослан не змæлыд, цалынмæ йæм æрбахæстæг ис ЧелАхсæртæг, уæдмæ. Фæлæ йæм куы æрбахæстæг ис, уæд йæхи нал баурæдта æмæ йæм фæгæпп ласта. ЧелАхсæртæг лидзынмæ фæци. Сослан æй фæсте сурын байдыдта. Гъа ныр фидары дуарæй фæмидæгæй уа, афтæ йæ Сослан.цирхъæй æрхафт кодта æмæ йын йæ сæры фахс æрдавта, афтæмæй баирвæзт ЧелАхсæртæг мидæмæ. Мидæгæй радзырдта Сосланмæ: — Фæлæу иннæ.абонмæ, уæд æз æмæ ды схæцдзыстæм, ныр та уал цæуын Куырдалæгонмæ мæ сæры фахс хуыйынмæ. Хызы фырт ЧелАхсæртæг уæларвмæ ссыди æмæ Куырдалæгонæн æрхуы сæры фахс скæнын кодта. Куырдалæгон æрхуы сæры фахс куы сарæзта, уæд фæрсы Челæхсæртæджы: — Æз æтте зæгæлтæ бахойдзынæн, фæлæ сæ мидæгæй та чи фæцъула кæндзæн? — Мидæгæй сæ мæхи бар уадз: ды-иу æтте зæгæл куы бахойай, уæд- иу æз схуыфдзынæн, æмæ зæгæлтæ афтæмæй мидæгæй фæстæмæ тасдзысты. Афтæмæй бахуыдта Куырдалæгон Хызы фырт Челæхсæртæджы сæры фахс. Æрцыди фæстæмæ ЧелАхсæртæг æмæ та царди йæ фидары. Сæ хæсты æмгъуыды бон куы 'рцыди, уæд Сослан скуывта: «Хуыцауты Хуыцау, мæ Хуыцау, кæд мæ истæмæн сфæлдыстай æмæ мæ амонд ис, уæд ахæм хур скæн, æмæ цæгæр сæр тъæппытæ куыд хауа, æрхуы сæр зынг куыд кæна!» Рацыдис Хызы фырт ЧелАхсæртæг æмæ æнхъæлмæ кæсы Сосланмæ. Сослан æм æрæгмæгомау æрцыдис. Ахæм æнтæф скодта, æмæ бæстæ сыгъдис. Хызы фырт ЧелАхсæртæгæн дæр йе 'рхуы сæры фахс сзынг ис æмæ сæры магъз басыгъта, афтæмæй уыцы ран амард. Сослан Бедухамæ бацыдис æмæ йын загъта: — Дæ фыды дын амардтон, æмæ ныр ды мæн дæ! — Æз разы дæн,— загъта Бедуха,— æрмæст мын мæ фыды мард бафснай. Сослан стыр зæппадз саразын кодта, æмæ марды уым бавæрдтой. Стæй бацыдис Сослан Бедухамæ æмæ та йын загъта: — Ныр та ма мын цы 'фсон кæныс, дæ фыды дын бафснайдтон? — Мæ фыды мын кæм бафснайдтай, уый мын мæ дыууæ цæстæн фенын кæ,— загъта Бедуха,— æмæ нæ хуыцау хыйыр фæкæнæд: ныр та ма дын кæмæй тæрсын!.. — Цом, фенын дын æй кæндзынæн,— загъта Сослан. Ацыдысты. Бедуха йæ дысы болат хæсгард бамбæхста æмæ, йæ фыды мардмæ куыд ныккастис, афтæ йæ зæрдæсæр фæрæхуыста хæсгардæй æмæ мардæй йæ фыды уæлæ ныххауди. Сослан уый дæр йæ фыды фарсмæ бавæрдта. Куыннæ йыл фæмаст кодтаид! «Бирæ мæстытæ федтон, фæлæ мын се 'ппæтæй зындæр ацы маст у», загъта Сослан йæхицæн. Сфæнд кодта бахъахъæнын йæ уарзоны мард æртæ боны æмæ æртæ 'хсæвы. Бады Сослан марды уæлхъус, хъынцъым кæны. Иу бон кæсы, æмæ зæппадзы иу къуымæй калм рабырыдис æмæ йын йæ уарзоны мардмæ фæбыры. Сослан цирхъ фелвæста æмæ дзы калмы ныцъыкк ласта. Калм дыууæ дихы фæцис, æмæ йæ фæстаг æрдæг уым баззад, йæ фыццаг æрдæг та фæстæмæ хуынчъы смидæг ис. Бады та Сослан, хъахъæны. Иу заманы та кæсы, æмæ калм фæстæмæ ралæстис, йæ дзыхы цыкурайы фæрдыг, афтæмæй. Калм цыкурайы фæрдыг йæ лыгыл асæрфта, æмæ дыууæ 'мбисы баныхæстысты, афтæмæй уæртæ фæстæмæ фæлидзы. Сослан дæр æм фæцырд ис æмæ йæ цирхъæй ныццавта, бынтондæр æй' амардта. Цыкурайы фæрдыг ын йæ дзыхæй райста æмæ йæ Бедухайы хъæдгомыл расæрфта — чызг уайтагъд райгас и. Йæхи айвæзтытæ кодта Бедуха æмæ загъта: — Цæй бирæ фæфынæй кодтон! Сослан дæр йæ разы лæууыд æмæ йæм дзуры: — Бирæ, бирæ! Ракодта Сослан Бедухайы зæппадзæй æмæ йæ 'ркодта сæхимæ. Байдыдтой цæрын иумæ ус æмæ лæгæй Сослан æмæ Бедуха æмæ цардысты хъæлдзæгæй, кæрæдзийы уарзгæйæ.
Категория: СОСЛАН \| Добавил: Рухс (07.09.2009)
Просмотров: 2236 \| Рейтинг: 0.0/0 \|

Схожие материалы:

Всего комментариев: 0

Добавлять комментарии могут только зарегистрированные пользователи.
[ Регистрация | Вход ]