Меню сайта

Наш опрос

Посещая сайт, я уделяю внимание разделу(разделам)
Всего ответов: 1450

Форма входа

Поиск

Ссылки

|

Статистика


В сети всего: 1
Гостей: 1
Пользователей: 0

Осетия - Алания | Осетины - Аланы | Сарматы

Главная » Статьи » НАРТЫ КАДДЖЫТÆ » УÆРХÆГ ÆМÆ ЙÆ ФЫРТТÆ

НАРТЫ ФÆТКЪУЫ

Нартæн сæ цæхæрадоны задис иу фæткъуы бæлас; йæ дидинджытæ-иу
æрттывтой æрвыгау, æмæ йыл задис иунæг фæткъуы. фæткъуы уыдис
сыгъзæрин фæткъуы, зынгау æрттывдтытæ калдта. Æмæ уыдис æлутоны
хос адæмæн: иу адзал не здæхта фæстæмæ, уый йеттæмæ цы хъæдгом нæ
дзæбæх кодта, цы низæй нæ ирвæзын кодта, ахæм нæ уыдис.
Бон изæрмæ-иу арæгъæд ис уыцы фæткъуы, æхсæв та иу æй цыдæр
адавта. Æмæ йæ хъахъæдтой радыгай Нарт; æмæ йæ ничи фæрæзта
бахъахъæнын.
Уæд иу бон æрзылдис Уæрхæгæн йæхи рад. Æрбасидтис йæ фырттæм,
Ахсар æмæ Ахсæртæгмæ, Уæрхæг æмæ сын загъта:
— Ай уын фæндаггаг. Ацæут, мæ хуртæ, æмæ уæ цæхæрадон
бахъахъæнут, кæннод райсом Æртæ Нарты хæдзарæн лæгæй æрбацæудзысты
æмæ уæ иуæн йæ сæр ракæндзысты, иннæмæн — иæ цонг æмæ сæ дыууæ
михыл æрсадздзысты, æмæ Æртæ Нарты 'хсæн дзæгъæлæй баззайдзынæн,
æыæ дарæгæй.
Цæхæрадон уыдис саджы сыкъатæй бæрзонд æхгæд — маргъ æрбатæхæн
дæр æм нæ уыд.
Лæппутæ загътой:
— Ма тæрс, нæ фыд, мах ацæудзыстæм æмæ бæлас бахъахъæндзыстæм!
Уæрхæг сын загъта:
— Цæугæ бæргæ акæндзыстут, фæлæ тæрсын, фæстæмæ куы нæуал
æрцæуат — куы нæ йæ бафæразат бахъахъæнын.
Ахсар æмæ Ахсæртæг араст сты цæхæрадонмæ; цæхæрадоны астæу
диссаджы фæткъуы бæласы бын æрбадтысты. Æхсæвæр куы бахордтой, уæд
кæстæр æфсымæр — Ахсæртæг, загъта Ахсарæн:
— Æрхуысс уал, Ахсар, радыгай хъахъæнæм — æмбисæхсæвмæ ды
бафынæй кæн, уырдыгæй бонмæ та — æз.
Ахсар сразы ис æмæ 'рхуыссыди æмæ бафынæй ис. Æмбисæхсæв
фехъал ис æмæ дзуры Ахсæртæгмæ:
— Хуыцау мын æй ныббарæд — æгæр афынæй дæн. Ахсæртæг æм
фæстæмæ дзуры:
— Нырма æмбисæхсæв нæу, æмæ уал хуысс. Хуыссæгхъæлдзæг лæппу
та 'рхуыссыд фæстæмæ æмæ та афынæй ис. Æхсæв æмæ бон кæрæдзийæ
куыд хицæн кодтой, афтæ цæхæрадонмæ 'рбатахтысты æртæ маргъы.
Ахсæртæг бады, йæ фат æмæ йе 'рдын йæ къухы, афтæмæй. Кæсы, æмæ
'виппайды бæлас ныррухс и, æмæ йыл бады æртæ 'хсинæджы. Фæткъуымæ
куыддæр фæцæйæвнæлдтой, афтæ сæ Ахсæртæг фехста, æмæ атахтысты,
æрмæст сæ иуæн йæ туджы 'ртæхтæ 'ркалдысты зæхмæ. Ахсæртæг райхъал
кодта Ахсары æмæ йын загъта:
— Æхсинæг фæцæф кодтон фæткъуы бæласыл, æмæ мын цæфæй атахти.
Мæнæ кæсыс йæ туджы 'ртæхтæм! Куы фæцæф ис, уæд ныллæджыты
атахтис, æмæ мæнæн йæ тугвæдыл æнæ цæугæ нæй. Кæнæ йæ хъуамæ
æрцахсон, кæнæ йæ фæдыл хъуамæ амæлон, æндæр гæнæн мын нæй.
Æрбамбырд кодта туджы 'ртæхты, батыхта сæ зæлдаг кæлмæрзæны.
Кæлмæрзæн йæ фæснахы атъыста æмæ, куы 'рбабон ис, уæд загъта
Ахсарæн:
— Æз ныр цæуын сæфты мæргъты фæдыл, æмæ цы зæгъыс? Ахсар ын
загъта:
— Æз дæр цæуын, ды кæдæм цæуай, уырдæм. Араст сты 'фсымæртæ
æмæ цæуынц тугвæдыл, æмæ сæ уый бахаста денджызы былмæ. Уым фæд
денджызы бынмæ ныххызтис.. Ахсæртæг загъта Ахсарæн:
— Æз цæуын денджызы бынмæ, ды мæм ам, денджызы был, æнхъæлмæ
кæс, æмæ, кæд денджыз сырх фынк хæсса, уæд-иу нæ хæдзармæ аздæх —
мæнæй дын пайда нал ис; кæд урс фынк хæсса, уæд мæм-иу афæдзы
бонмæ банхъæлмæ кæс.
— Хорз,— загъта Ахсар æмæ баззад денджызы был, Ахсæртæг та йæ
дзауматæ 'рбатымбыл кодта æмæ ныффардæг ис денджызы бынмæ.
Категория: УÆРХÆГ ÆМÆ ЙÆ ФЫРТТÆ | Добавил: Рухс (07.09.2009)
Просмотров: 4057 | Рейтинг: 0.0/0 |

Схожие материалы:
Всего комментариев: 0
Добавлять комментарии могут только зарегистрированные пользователи.
[ Регистрация | Вход ]